بررسی دستاوردهای فاز نخست طرح كاهش؛
مهار تردد خودروهای فرسوده در محدوده طرح ترافیك
مسیرساز: فاز دوم طرح كاهش از آبان ۹۷ اجرایی می شود، بر مبنای آمار انتشار یافته با اجرای طرح كاهش در سال ۹۶ بیش از یك میلیون خودرو به مراكز معاینه فنی رجوع كرده اند.
به گزارش مسیرساز به نقل از مهر، طبق گزارش وزارت بهداشت، سالانه بین ۴ تا ۵ هزار تن از شهروندان تهرانی بر اثر آلودگی هوا جان خویش را از دست می دهند. از جانب دیگر، طبق گزارش بانك جهانی، شهر تهران سالانه ۱۲ هزار میلیارد تومان از آلودگی هوا خسارت می بیند. تبعات ناشی از آلودگی هوا در همه ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی نفس جامعه را بند آورده است. گویا ما در یك جنگ تمام عیار هستیم و خود از آن بی اطلاعیم.
طرح «كاهش» (كنترل آلودگی هوای شهر) با هدف گیری معاینه فنی خودروها، آلایندگی اتوبوس ها (اعم از اتوبوس های سرویس ارگانی و حمل مسافر)، ناوگان حمل بار (اعم از وانت ها، كامیونت ها و كامیون ها) جهت كاهش آلودگی هوا پیگیری می گردد. لازم به توضیح است كه سیاست های كاهش آلودگی هوا با تاكید بر كاهش ذرات معلق تنظیم شده است.
چونكه ذرات معلق مهم ترین آلاینده شهر تهران هستند. بخصوص ذرات كوچك تر از ۲.۵ میكرون (PM۲.۵) كه عموماً ناشی از وسایل نقلیه موتوری، ناوگان خودروهای دیزلی، خودروهای سواری فرسوده دودزا و موتورسیكلت ها هستند.
تجربیات جهانی
طرح «كاهش» با حذف تدریجیِ خودروهای آلاینده از شهر در بلند مدت سبب كاهش آلودگی هوای شهر می گردد. این طرح هم اكنون در حدود ۲۲۵ منطقه ی كم انتشار آلودگی هوا در ۱۳ كشور اروپایی كه معضل آلودگی هوا دارند، وجود دارد. با تعیین سطح آلایندگی خودروها، خیلی از وسایل نقلیه امكان دارد به این مناطق ممنوع الورود شوند.
در حالات دیگر و در صورت عدم رعایت سطح های تعیین شده مجاز، برای ورود به محدوده كم انتشار، جریمه های سنگین در انتظار رانندگان متخلف خواهد بود. كشورهای مختلف اروپایی دارای فرهنگ های متفاوت و مشكلات آب و هوایی گوناگون هستند. بنابراین این شرایط متفاوت، بر اجرای مناطق كم انتشار در آن كشورها اثر گذاشته است (به عنوان مثال موتورسیكلت ها در ایتالیا در گروه هدف طرح منطقه ی كم انتشار قرار دارند ولی در كشورهای دیگر این قانون وجود ندارد). قابلیت تغییر قوانین در مورد مناطق كم انتشار با گذشت زمان و در نظر گرفتن شرایط محیطی وجود دارد. قوانین و استانداردهایی كه كیفیت محیط زیست را به سمت بهینه سوق دهد، در دستور كار قرار می گیرد.
طرح «كاهش» در ایران
مطالعات طرح كاهش از سال ۱۳۹۲ در تهران و با نگاهی به تجربیات موفق دنیا شروع شد. مصوبات متعددی در شورای ترافیك تهران و شورای عالی هماهنگی كلان شهرها در وزارت كشور و دولت برای طرح «كاهش» گذرانده شد. در نهایت، در مصوبه یك صد و بیست و هشتمین جلسه شورای عالی هماهنگی ترافیك شهرهای كشور مورخ ۹ تیر ۱۳۹۵ شرایط نهایی اجرای طرح «كاهش» ابلاغ گردید. بر طبق این مصوبه، منطقه زوج و فرد فعلی بعنوان محدوده كاهش تهران تعیین شد و از مهرماه ۱۳۹۵ ورود خودروهای بدون معاینه فنی به این محدوده ممنوع و مشمول جریمه اعلام گردید.
در خردادماه سال ۱۳۹۵ سامانه سیمفا بعنوان سامانه یكپارچه معاینه فنی ایران توسط وزارت كشور افتتاح شد. هم اكنون طرح كاهش از ساعت ۶: ۳۰ بامداد آغاز می گردد و در ساعت ۱۹ عصر به اتمام می رسد. همینطور این طرح روزهای پنجشنبه اجرا نمی گردد. در طرح «كاهش» بجای زوج و فرد بودن پلاك، سه مؤلفه، ملاك تردد خودروها در محدوده مركزی شهر قرار می گیرد. ۱- میزان آلایندگی (خودروهای انژكتوری و خودروهای كاربراتوری)، ۲- میزان فرسودگی (سن فرسودگی)، ۳- معاینه فنی. برگه معاینه فنی اصلی ترین شرط اجرای طرح «كاهش» است.
به عبارت دیگر عدم دریافت مجوز معاینه فنی از مراكز مجاز تحت پوشش سامانه سیمفا، در صورت ورود به محدوده زوج و فرد در هر ۲۴ ساعت؛ برای مالك خودرو جریمه ۵۰ هزارتومانی در بر خواهد داشت. در منطقه طرح «كاهش» (زوج و فرد) دوربین های ثبت تخلف نصب شده اند و تخلفات مربوطه جهت اعمال قانون به پلیس ارجاع می شوند.
بنا بر مطالعات شركت كنترل كیفیت هوا سهم وسایل حمل ونقل موتوری از كل آلودگی هوای پایتخت حدود ۸۰ درصد است و خودروها و موتورسیكلت های كاربراتوری سهم قابل توجهی در آلایندگی هوای شهر دارند. آمار تعداد خودروها در شهر تهران در حدود سه میلیون و هشت صد هزار دستگاه خودرو بوده كه از این تعداد ۴۰۰ هزار دستگاه از آن فرسوده و كاربراتوری است.
سهم آلایندگی خودروهای كاربراتوری و فرسوده درآلودگی شهر تهران در حدود ۳۲ درصد است كه این به این مفهوم است كه ۳۲ درصد از آلودگی شهر تهران تنها توسط ۱۰ درصد از خودروها تولید می گردد. بنا بر اعلام فاوای شهرداری در تیرماه سال ۱۳۹۷ تعداد ۱۲۶، ۲۰۴ تخلف معاینه فنی در محدوده طرح كاهش توسط دوربین ها ثبت شده است.
دستاورد اجرای طرح
اجرای طرح «كاهش» در سه فاز توسط دولت تائید و تصمیم سازی شد. فازنخست كه شامل اعمال قانون خودروهای فاقد معاینه فنی در محدوده طرح زوج یا فرد و طرح ترافیك توسط دوربین در ساعات طرح بود كه از ابتدای آبان ۹۵ اجرایی شده است.
فاز دو، اعمال قانون خودروهای فاقد معاینه فنی در كل شهر تهران به صورت شبانه روزی كه از ابتدای آبان ۹۷ اجرایی می شودو فاز سوم كه محدودیت تردد خودروهای فاقد معاینه فنی در كل شهر تهران و منع تردد خودروهای كاربراتوری به محدوده است و زمان اجرا نامشخص است.
میزان رجوع خودروها به مراكز معاینه فنی
۵ ماهه انتهایی سال ۹۴
۵ ماهه انتهایی سال ۹۵
درصد تغییرات
۳۸۷۱۸۹
۵۶۷۱۶۴
۳۱
۶ ماهه ابتدایی سال ۹۵
۶ ماهه ابتدایی سال ۹۶
درصد تغییرات
۴۰۶۴۵۵
۶۸۰۲۶۱۶۷
۶ ماهه دوم سال ۹۵
۶ ماهه دوم سال ۹۶درصد تغییرات
۵۳۴۸۶۶
۵۷۸۹۳۲۸
۳ ماهه اول سال ۹۶
۳ ماهه اول سال ۹۷درصد تغییرات
۲۵۲۹۴۳
۳۰۳۳۰۶
۲۰
از آمار كل ۲۵۴۴۸۱۵ خودروی سبك رجوع كننده به مراكز معاینه فنی، از شروع طرح كاهش تاكنون، ۷۰ درصد مراجعات برای نخستین بار بوده است. میزان مراجعات كل خودروها در سال ۱۳۹۶ به نسبت سال ۱۳۹۵، ۳۶ درصد افزایش یافته است. در واقع از شروع طرح كاهش در تاریخ ۱/۸/۹۵ تا ۳۱/۳/۹۷، از مجموع ۲۵۴۴۸۱۵ خودرو، ۱۷۸۰۰۳۶ مورد برای اولین بار به مراكز معاینه فنی مراجعه نموده اند.
نكته مهم اینكه، بر مبنای آمار، قبل از شروع طرح كاهش به صورت میانگین ۷ درصد از خودروها از آزمون سطح انتشار آلایندگی در مركز معاینه فنی مردود شده اند كه با شروع طرح كاهش این شاخص به ۲۷ درصد افزایش یافته است. این تغییر گویای این مسئله است كه خودروهای فرسوده و معیوب به دلیل تشدید برخورد، به مراكز معاینه فنی مراجعه نموده اند.
با اجرای طرح كاهش در سال ۹۶ بیش از یك میلیون خودرو به مراكز معاینه فنی رجوع كرده اند. با اجرای این طرح تنها در سال ۱۳۹۶ تعداد ۴۲۰ هزار دستگاه خودرو معادل كل مراجعات در سال ۱۳۹۳ شناسایی و رفع ایراد شدند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب