در گفت وگو با مسیرساز اعلام شد
كاهش ۳۰ سانتی متری تراز دریاچه ارومیه نسبت به بهار سال قبل
به گزارش مسیرساز مدیر آبنگاری و امور جزر و مدی سازمان نقشه برداری کشور با تاکید بر این که تراز آب دریاچه ارومیه در 3 ماهه اول سال 1400 نسبت به زمان مشابه سال قبل به میزان 30 سانتیمتر کاهش نشان می دهد، اظهار داشت: به سبب کاهش بارندگی در دو سال اخیر، این حوضه آبریز کاهش تراز آب را مجدداً تجربه می کند.
دکتر علی سلطانپور در گفت و گو با ایسنا، پایش آب های پیرامونی ایران را از وظایف سازمان نقشه برداری دانست و اضافه کرد: برای مانیتور کردن تراز آب های پیرامونی در دریای خزر، دریای عمان و خلیج فارس شبکه ملی پایش تراز آب به راه افتاده است و از اطلاعات به دست آمده از این شبکه ملی در مدل سازی تراز آب دریا، مطالعات تغییرات گرمایش زمین، تعیین سطح مبنایی ارتفاعی کشور و تعیین داده های دریایی استفاده می شود.
وی افزود: در این مطالعات از داده های ماهواره های ارتفاع سنجی بعنوان یکی از ظرفیت های اطلاعاتی، بهره برداری می کنیم؛ چونکه ماهواره های ارتفاع سنجی چندین دهه است که در مدار قرار دارند و در دنیا از داده های این ماهواره ها بیشتر در حوزه برای مطالعات تغییر اقلیم استفاده می شود.
سلطانپور افزود: در مناطق دارای پهنه های آبی بزرگ مانند دریاچه ها و تالاب ها که در دید این ماهواره ها باشد، داده های آنها را برداشت می کند که در بررسی ها مشاهده کردیم که از ماهواره ارتفاع سنجی "جیسون ۳ " از دریاچه ارومیه و تالاب هورالعظیم داده هایی ثبت شده است.
سلطانپور اشاره کرد: بررسی تراز دریاچه ارومیه در ضمن سه دهه پیش و با بهره گیری از داده های ماهواره ای "جیسون ۳" نشان میدهد که تراز این دریاچه در ابتدای دهه ۷۰ شمسی بطور چشمگیری بالا رفته است، به شکلی که در سال ۱۳۷۴ تراز دریاچه ارومیه به مقدار ۱۲۷۸.۵ متر رسید و خیلی از زیرساخت های شهری و ساحلی مورد تهدید قرار گرفت.
روزهای تلخ دریاچه ارومیه
مدیر آبنگاری و امور جزر و مدی سازمان نقشه برداری کشور با اشاره به سابقه کاهش و افزایش تراز آب دریاچه ارومیه توضیح داد: پس از این زمان، تراز آب دریاچه ارومیه به سبب کاهش بارش و آب های ورودی به این دریاچه به تدریج کم شد، بطوریکه طی ۳ سال حدود یک متر تراز این دریاچه کاهش نشان میدهد.
به گفته وی از سال ۱۳۷۷ روند کاهش آب این دریاچه با سرعت بیشتری ادامه یافت و در مدت ۴ سال متوالی ۳.۵ متر دیگر از تراز این حوضه آبریز کاسته شد و تراز دریاچه در تابستان سال ۱۳۸۱ به مقدار ۱۲۷۴ متر رسید.
سلطانپور افزود: تصاویر ماهواره ای گرفتن شده از این دریاچه مربوط به سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ نشان از خشک شدن بخش های زیادی از این دریاچه دارد و در ضمن سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ تراز دریاچه حتی به کمتر از ۱۲۷۱ متر نیز کم شد.
این مقام مسوول با اشاره به بارش های اسفندماه ۱۳۹۷ و بهار ۱۳۹۸ و در پی آن افزایش بارندگی و آب ورودی به این حوضه آبریز، افزود: بر اثر این بارندگی ها چندین ماه تراز آب دریاچه ارومیه بیش از یک متر بالا رفته و در خرداد ۱۳۹۸ از تراز ۱۲۷۲ متر عبور کرد.
مدیر آبنگاری و امور جزر و مدی سازمان نقشه برداری کشور به وضعیت تراز آب دریاچه ارومیه در سالهای ۹۸ و ۹۹ اشاره نمود و اضافه کرد: در بهار سال ۱۳۹۹ تراز این حوضه ۱۲۷۱.۹۰ متری را تجربه نمود که نسبت به سال قبل ۱۰ سانتی متر کاهش نشان داد و در انتهای تابستان تراز به ۱۲۷۱.۵ متر رسید.
وی اشاره کرد: برمبنای آخرین داده های دریافت شده از "ماهواره جیسون ۳" تراز آب دریاچه ارومیه در ۳ ماهه اول سال ۱۴۰۰ نسبت به زمان مشابه سال قبل به میزان ۳۰ سانتیمتر کاهش نشان میدهد که این امر به سبب کاهش بارندگی و افزایش تبخیر نسبت به سال قبل بوده است.
مدیر آبنگاری و امور جزر و مدی سازمان نقشه برداری با اعلان اینکه از تابستان دو سال قبل تاکنون، سیر نزولی سطح آب این دریاچه از سرگرفته شده است، افزود: در دنیا آب های آزاد بر خلاف دریاچه ها، افزایش تراز آب دارند و سالانه دو متر سطح آب آنها افزایش می یابد که این به سبب افزایش گرمایش زمین و ذوب شدن یخ های قطبی است و این امر سبب افزایش تراز آب دریاهای آزاد و اقیانوس ها شده است.
وی با اعلان اینکه افزایش یا کاهش بارندگی بر میزان سطح آب اقیانوس ها و دریاهای آزاد تاثیری ندارد، افزود: ولی در دریاچه ها از آنجایی که حوضه بسته ای هستند، بدین جهت متاثر از تغییرات اقلیم هستند.
سلطانپور با اعلان اینکه وضعیت امروز دریاچه ارومیه نشان میدهد که طی سالهای قبل برنامه های توسعه پایدار را در این حوضه اجرائی نکردیم، اشاره کرد: دنبال کردن توسعه پایدار به مفهوم جایگزین شدن منابع برداشت شده است، ولی وضعیت فعلی نشان میدهد که توسعه پایدار در این منطقه و سایر مناطق مشابه دنبال نشده است و به منابع موجود در کشور لطمه وارد کردیم به شکلی که منابع طبیعی نتوانسته است خودرا با شرایط موجود سازگار کند.
روزگار سخت بزرگترین تالاب مرزی
سلطانپور به وضعیت منطقه هورالعظیم بعنوان بزرگترین تالاب مرکزی کشور در استان خوزستان اشاره نمود و اظهار داشت: بررسی های ما کاهش تراز آب در منطقه هورالعظیم نسبت به سال قبل را نشان میدهد.
وی افزود: در دو سال قبل که بر اثر بارش ها سیل بوجود آمد، هوالعظیم به میزانی آب دریافت کرد که شرایط آنرا به روزهای خوب این حوضه رساند، به شکلی که این منطقه به میزانی آب دریافت کرد که حتی بخش هایی از آن که خشک شده بود، از آب پر شد و هورالعظیم در هیچ سالی این وضعیت را تجربه نکرده بود.
این محقق حوزه آبنگاری افزود: پس از این آبگرفتگی و فروکش شدن آب، در دو سال اخیر بارندگی خوبی نداشتیم و در نتیجه تراز آب هوالعظیم رو به کاهش رفت و در سال ۹۹ و سال جاری کاهش تراز آب را شاهدیم.
مدیر آبنگاری و امور جزر و مدی سازمان نقشه برداری کشور با تاکید بر این که برای انجام مطالعات مربوط به تراز آب هوالعظیم نیز از داده های ماهواره "جسیون۳" بهره بردیم، افزود: از آنجایی که هوالعظیم قطعه بندی شده و قسمتی از مناطق آن در ایران و بخش هایی در کشور عراق است، ترازی که بوسیله داده های ماهواره ای به دست می رسد، ممکنست تراز آب کل هورالعظیم نباشد، ولی معیار مناسبی دراین زمینه ارائه می دهد و داده های به دست آمده کاهش تراز آب در این منطقه را تایید می کند.
وی اشاره کرد: بر طبق این مطالعات، تراز آب هوالعظیم به سالهای پیش از سیل یعنی به دو سال قبل و زمانی که این منطقه بسیار خیلی کم آب شده بود، بازگشته است.
سلطانپور کافی نبودن آب ورودی، کاهش بارندگی ها و تغییر اقلیم بلندمدت را از دلیلهای کاهش تراز آب در هوالعظیم نام برد و اظهار داشت: نمی توان انتقادی نسبت به سدسازی ها و کنترل آب داشت، چون دو سال قبل که کشور با سیل درگیر بود، برخی نسبت به سدسازی انتقاد داشتند، ولی اگر دو سد کرخه و دز نبودند، سیل های به وجود آمده می توانستند خسارات زیادی به منطقه وارد کنند، ضمن آنکه در وضعیت خشکسالی مدیریت منابع آب کار دشواری است.
این مقام مسوول کمبود بارش را از چالش های اصلی کشور دانست و اظهار داشت: میزان بارش از ۵۰ سال قبل تا حالا سیر نزولی داشته است و از آنجایی که بیشترین میزان مصرف آب در بخش کشاورزی است، اگر بتوانیم بهینه مصرف نماییم، به ما کمک خواهدنمود که منابع آبی بیشتری را در اختیار محیط زیست قرار دهیم تا دریاچه ها و تالاب ها خشک نشوند.
منبع: masirsaz.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب