مسیرساز

عمر سد تاریخی فریمان آخر یافته است؟

عمر سد تاریخی فریمان آخر یافته است؟

به گزارش مسیرساز خراسان رضوی مدت هاست که کاهش بارندگی، گرمای زودهنگام و خشکسالی سبب شده شاهد خشک شدن آب ذخیره شده سد فریمان باشیم ؛ سدی که زمانی بخش بزرگی از زمینهای کشاورزی و شرب فریمان و چند روستا را تأمین می کرد اما حال هم رسوبات ناشی از سیلاب ها مخزن این سد را به جای آب پر کرده اند.



سد فریمان که گفته می شود بیشتر از هزار سال قدمت دارد، حالا با خشکسالی و بی آبی و انبوهی از رسوبات که در پشت آن جمع شده، دست و پنجه نرم می کند و چشم انتظار تدبیر مسؤلان است.

از سویی حجم رسوبات در سد فریمان به حدی رسیده که مسؤلان ساخت یک سد جدید را با صرفه تر از تخلیه رسوبات پشت این سد تاریخی می دانند.

کوچ کشاورزان با خشک شدن سد

مدیر جهاد کشاورزی فریمان در همین خصوص ضمن اشاره به اهمیت این سد برای بخش کشاورزی به ایسنا اظهار داشت: سد فریمان دارای پنج حقابه بر شامل فریمان، قلعه نو، تقی آباد، لوشاب و عمارت است.

علی کاظمی فریمانی با اشاره به اینکه همینطور تنها منبع آبی برای کشاورزی در روستاهای قلعه نو، تقی آباد و لوشاب سد فریمان است، اضافه کرد: رسوبات پشت سد نه تنها سبب کاهش حجم آبگیری شده بلکه با کاهش ذخیره آب برای آبیاری مزارع دیگر کفاف گیاه را تا انتهای دوره رشد نمی کند؛ در نتیجه محصولات خشک شده یا عملکرد زیادی ندارد.

وی افزود: با عنایت به این که ۲۰۰۰ بهره بردار از آب سد استفاده می نمایند، اعلام شده آب منطقه ای استان می خواهد برای رفع مشکل مدیریت سد را به کشاورزان واگذار کند اما در واقع قراردادی که کشاورزان باید با آب منطقه ای منعقد کنند، تعهدات بسیاری بر دوش کشاورزان می گذارد.

مدیر جهاد کشاورزی فریمان اظهار نمود: هر چند رسوبات پشت سد جهت استفاده در بخش کشاورزی قابل استفاده می باشد اما پیش از استفاده در خاک اراضی کشاورزی، باید آزمایش خاک و رسوب صورت گیرد.



اگر وضعیت به همین منوال باشد، کشت آبی به کشت دیم تبدیل می شود

وی افزود: اگر وضعیت خشکسالی و کاهش آب پشت سد به همین منوال ادامه یابد، ضمن این که کشت آبی به کشت دیم تبدیل می شود، کشاورزان اراضی خویش را رها کرده و به شهرهای بزرگ کوچ می کنند.

کاظمی فریمانی با اشاره به اینکه در صورت عدم اندیشیدن تمهیدات لازم سد تا ۶ سال آینده به زمین فوتبال تبدیل می شود، به راهکارهای پیش رو برای رفع این مشکل اشاره نمود و اظهار داشت: برای رفع معضل پیش رو باید رسوب برداری سد به کشاورزان محول و هزینه های آن از حقابه پرداختی کشاورزان به آب منطقه ای کسر شود.

وی خاطرنشان کرد: در گذشته ۲۳۰۰ هکتار زمین کشاورزی با آب سد فریمان آبیاری می شد که امسال این میزان به ۵۵۰ هکتار کاسته شده است.

مدیر جهاد کشاورزی فریمان بیان نمود: طی سالهای گذشته حدود ۲۰ میلیون متر مکعب آب برای بخش کشاورزی از سد تأمین می شد، در حالیکه سال جاری این میزان به پنج میلیون متر مکعب کاسته شده است.

هزینه های رسوب برداری شاید در مقایسه با راه اندازی یک سد قابل ملاحظه باشد

مدیر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی در همین خصوص به ایسنا اظهار داشت: هر چند در گذشته هم رسوبات پشت سد فریمان وجود داشت اما سال قبل و پس از خشک شدن و کاهش ورودی جریان آب به سد این معضل نمایان شد.

ادریس قائمی اضافه کرد: لایروبی سدهای مخزنی به علت زیاد بودن حجم و وسعت کار فقط با استفاده از جریان آب منطقی و امکان پذیر است؛ خارج کردن رسوبات از مخزن سد با ماشین آلات در هیچ کجا صورت نمی گیرد.

وی با اشاره به اینکه شاید هزینه های رسوب برداری در مقایسه با راه اندازی یک سد قابل ملاحظه باشد، اظهار نمود: هر چند لایروبی سد همیشه از مطالبات کشاورزان بوده اما حتی اگر هزینه ها هم توجیه پذیر باشد، به لحاظ زمانی امکان پذیر نیست.

مدیر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی تاکید کرد: برای شست و شو فقط استفاده از جریان آب و لایروبی توامان در زمان سیلاب ها امکان پذیر است.

وی خاطرنشان کرد: سال قبل بعد از خشک شدن سد بلافاصله پاک سازی آشغال گیر و مجرای خروجی و همینطور تخلیه کننده های تحتانی را طبق روال همیشه در دستور کار قرار دادیم.

قائمی بیان نمود: نه تنها در ۲ محور آب گیر اصلی و شبکه آشغال گیر اقداماتی انجام شده بلکه تا حد امکان اصلاحاتی هم روی شبکه آشغال گیر انجام داده ایم تا ریسک بسته شدن مجدد مجرا به حداقل برسد.

وی اظهار داشت: به علت این که امکان ورود ماشین آلات به مخزن سد وجود ندارد، حالا درحال رفع مشکل مجرای بند قدیمی از مجرای پایین دست با استفاده از فشار آب هستیم تا طی روزهای آتی همانند سالهای قبل باز شود.

مدیر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی خاطرنشان کرد: بطور قطع زمانی همیشه مجرا باز خواهد ماند که جریان آب نسبتا پایدار و قابل توجهی از سد بیرون برود.

وی ضمن اشاره به این که به جهت اینکه جریان آب هدر نرود، شست و شوی مخزن را همیشه در زمان خروجی جریان آب و مواقع سیلابی انجام می دهیم، اضافه کرد: جریان آب و بارندگی ها در این خصوص بسیار به ما کمک می نماید و در فعالیتهای ما اثربخشی قابل توجهی دارد.

به ناحق مقصر وضع موجود سد فریمان را آب منطقه ای می دانند

قائمی افزود: گاها به ناحق مقصر وضع موجود سد فریمان را آب منطقه ای می دانند که چرا در این حوزه کاری انجام نمی دهیم؛ در صورتیکه عامل اصلی کاهش جریان های آب است.

وی اظهار داشت: اگر جریان آب را پشت سد نگه داریم، ته نشین شده و مجدد بسته می شود؛ از طرفی اگر آب را خارج نماییم، به شکلی به تعبیر کشاورزان آب هدر می رود.

مدیر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی تاکید کرد: باید به لحاظ حفظ سد، افزایش عمر مفید و تأمین آب مورد نیاز بخش کشاورزی در ماههای آینده برنامه ریزی داشته باشیم. میتوان جهت استفاده بهینه آب در زمان تخلیه رسوب در پایین دست نسبت به راه اندازی حوضچه و یا مخازن ذخیره سازی دیگر توسط بخش کشاورزی اقدام گردد.

وی اظهار داشت: متأسفانه کسی به این نکته توجه نمی کند که آبی که بعنوان تخلیه رسوب رها می شود، در واقع هدر دادن آب نیست بلکه شست و شوی مجراهای تخلیه کننده است.

قائمی بیان نمود: بدون شک اگر اصرار بر توقف آب و پیشگیری از شست و شوی مجراهای تخلیه کننده باشد، در سالهای آینده برای بازگشایی با مشکل مواجه خواهیم شد و شاهد انباشت رسوبات بیشتر از میزان کنونی خواهیم بود.

وی اظهار نمود: با عنایت به اطلاعات ترازهایی که از سد در اختیار ماست، هم اکنون بخش قابل توجهی از حجم مخزن سد با رسوبات پر شده و حجم مفید آن بسیار کاسته شده است.

این کارشناس امور آب خاطرنشان کرد: از این جهت که بیشتر از نیمی از حجم اولیه سد توسط رسوب پر شده، ترجیح می دهیم اگر کاری هم می خواهد برای سد صورت گیرد، بیشتر برای عملیات بازگشایی باشد.

وی تصریح کرد: زمان ورود سیلاب های آتی باید مجراهایی که حالا باز نمودیم، عملکرد داشته باشد. اگر مجراهایی که باز شده، مجدد بخواهد در مواقع بارش هایی که با خود جریان های غلیظ سیلابی را وارد مخزن می کند، بسته باشد، نه تنها کاری نکرده ایم، چه بسا شاهد تحکیم همان رسوبات و لای بیشتر هم باشیم.
عکس از آرشیو

1400/10/25
14:03:03
5.0 / 5
598
تگهای خبر: راه اندازی , ساخت , شركت , محصولات
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۲ بعلاوه ۱
مسیر ساز
مسیر ساز
masirsaz.ir - حقوق مادی و معنوی سایت مسیرساز محفوظ است

مسیرساز

حمل و نقل و راهسازی